Depressiya, günümüz cəmiyyətində geniş yayılmış və hər kəsin başına gələ biləcək bir psixoloji pozuntudur. Bu xəstəlik, sadəcə kötü bir ruh halından daha çoxdur; insanın gündəlik həyatını, işini, münasibətlərini və sağlamlığını ciddi şəkildə təsir edə bilər. Depressiyanın müxtəlif səbəbləri və simptomları olsa da, müalicə edilmədiyi təqdirdə ciddi nəticələrə səbəb ola bilər.
Depressiyanın Səbəbləri
Depressiyanın ortaya çıxmasında bir neçə amil rol oynayır. Bunlar arasında:
- Genetik faktorlar: Depressiya riski, ailədə depressiya tarixçəsi olan şəxslərdə daha yüksəkdir.
- Kimyəvi dəngəsizliklər: Beyindəki nörotransmitterlərin dəngəsizliyi, xüsusilə serotonin və noradrenalin kimi hissiyyatları tənzimləyən kimyəvi maddələrin dəngəsizliyi depressiyaya səbəb ola bilər.
- Psixoloji amillər: Uşaqlıqda yaşanılan travmalar, yüksək stress səviyyəsi, itki və ya mənfi həyat hadisələri kimi psixoloji amillər depressiyanın inkişafında mühüm rol oynayır.
- Fiziki sağlamlıq problemləri: Xronik ağrı, ciddi sağlamlıq problemləri və ya dərmanların yan təsirləri də depressiyanın səbəbi ola bilər.
Depressiyanın Simptomları
Depressiya simptomları şəxsdən şəxsə dəyişiklik göstərsə də, ən yaygın rast gəlinən simptomlar aşağıdakılardır:
- Daimi kədər və ya ümidsizlik hissi
- Maraq itirilməsi: Əvvəllər zövq alınan fəaliyyətlərə qarşı marağın itirilməsi
- Enerji azalması və daimi yorğunluq
- Konsentrasiya problemləri
- Yuxu pozuntuları: Çox yatmaq və ya yata bilməmək
- İştah dəyişiklikləri: İştahın azalması və ya artması
- Özünəqəsd fikirləri
Depressiyanın Müalicəsi
Depressiyanın müalicəsi şəxsin xüsusiyyətlərinə və simptomlarının şiddətinə əsasən dəyişir. Ən yaygın müalicə metodları aşağıdakılardır:
- Psixoterapiya: Xüsusilə koqnitiv-davranışçı terapiya (KDT) və araşdırıcı terapiya kimi metodlar, şəxsin mənfi düşüncə və davranış modellərini dəyişdirməyə kömək edir.
- Dərman müalicəsi: Antidepressantlar, şəxsin ruh halını və hissiyyatlarını tənzimləyərək simptomların yüngülləşməsinə kömək edir.
- Həyat tərzi dəyişiklikləri: Fiziki fəaliyyət, sağlam qidalanma və stressi idarə etmə texnikaları kimi həyat tərzi dəyişiklikləri də depressiyanın idarə edilməsində mühüm rol oynayır.
Nəticə
Depressiya, müalicə edilmədiyi təqdirdə şəxsin həyat keyfiyyətini əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilən ciddi bir sağlamlıq problemidir. Əgər siz və ya tanıdığınız bu simptomlardan hər hansı birini yaşayırsınızsa, professional kömək almaqdan çekinməyin. Depressiya üzərində qələbə qazanmaq mümkündür və ilk addım kömək axtarmaqdır.
